In de schaduw van het Lierse stadhuis herleeft in de Brouwerijstraat de rijke geschiedenis van de 15de-eeuwse brouwerij 't Schaeckberd. De creatieve Liesbeth Schwartz, onlangs nog gelauwerd als de beste onderneemster van de stad Mechelen heeft zicht haar hele leven laten omringen door chemie en innovatie met een passie om het onbekende te verkennen.
Onder de noemer 'Constant' toverden Liesbeth samen met Paul Van den Broeck in de kelders van dit historisch gebouw, dat ooit een koffiebranderij was. en in 1912 na 450 jaar brouwkunst door de stad Lier werd aangekocht, haar eigen brouwlabo samen met een ontmoetingsplaats voor zakenlui, een meeting- en congrescenter waarin de geschiedenis van het pand in verweven zit.
Een der belangrijke onderdelen van haar project was om de vroegere brouwerij, gelegen naast haar pand, opnieuw onder de aandacht te brengen. Liesbeth bracht met een zeer toepasselijk bier de smaak van het ver verleden weer tot leven. Als eerbetoon aan dit verleden en haar eigen familieverhaal kwam het idee om met een eigen creatie bierwereld te laten kennis maken als aandenken aan het familieverhaal.
In haar zoektocht kwam ze in contact met enkele bekwame bierbrouwers en na een korte leerschool besliste mevrouw Swartz te gaan experimenteren in een eigen brouwinstalatie. Zo werd er voor het eerst sinds de jaren 1900 opnieuw bier gebrouwen in het gebouw. Liesbeth handelde onder de gedachte 'het verleden is de perfecte basis voor de toekomst' en 'familie is het anker van haar leven en werk'.
Als excentrieke dame koos Liesbeth niet voor een traditioneel bier uit de Nationale markt maar werd gefascineerd door een Duits Swartzbier die dan ook een verwijzing naar haar familienaam meebracht. Liesbeth begon te experimenteren met verschillende ingrediënten en recepten. De eerste versies bevatten kruiden, maar uiteindelijk besloot ze terug te keren naar de essentie: mout, gist, hop en water.
Er werd gekozen voor de naam 'Black Engine' (zwarte motor) omdat het bier een beetje leek op zwarte motorolie. Het werd een zwartkleurige pils. met een subtiele koffiesmaak en een licht geroosterde toets. Het recept van Black Engine werd ontwikkeld met veel oog voor detail en zorgvuldig geselecteerde ingrediënten. Met wetenschap in haar DNA en traditie in haar hart, vond ze de perfecte manier om precisie en passie samen te brengen tot iets uitzonderlijks. 'Black Engine' is een zuiver bier geworden. Geen toevoegingen, enkel de vier basiselementen. Het resultaat is een fris, laag-alcoholisch bier met een diepe kleur en een rijke smaakbeleving. Een doordrinker of dorstlesser van amper 5,2%. Op het etiket prijkt een oude foto van haar vader dit om het familieverhaal een gezicht te geven.
Constant Meeting & Congrescenter
Grote Markt 57, 2500 Lier
+32 3 375 80 40
Brouwlabo
Zoals het ieder jaar staat de maand maart in het teken van de hopscheuten. Onze hopbellen bedrijvigheid situeert zich vooral in deze streek maar ook zijn de regio Aalst en Asse een belangrijk deel van ons hoppatrimonium. Je kan in deze streken je hoppig hartje hophalen.
Wij beperken ons hier op de regio Poperinge. De West-Vlaamse gemeente in de Westhoek is een stad voor echte fijnproevers. Ontdek het Poperingse landschap onder deskundige, Ontdek het Poperingse landschap onder deskundige begeleiding, Leer meer over de rijke hopgeschiedenis en de streekgastronomie.
We beginnen met een bezoekje aan het Poperings Hopmuseum. In dit authentiek gebouw werd meer dan 100 hop gewogen, gekeurd en gestapeld. Die historische sfeer hangt er nog steeds maar kreeg een mooie update. In het museum leer je over de geschiedenis van de teelt, oogst en verwerking van de hop; afgewisseld met interessante filmpjes over hoe het er vandaag aan toe gaat op de boerderijen en brouwerijen.
Iedere eerste zondag van de maand kan je het museum gratis bezoeken, met rondleidingen om 11 en 14.30 uur. Op zaterdag 8 en zondag 9 maart is er het Proefweekend.
Je kan ook veel opsteken van een bezoekje aan onze Acht van de 17 hopboeren uit Poperinge telen hopscheuten en deze zijn tijdens de maand van de hopscheuten (maart) te bezoeken. Onder meer 't Hoppekruyt (Alexisplein 18a, Proven), Belhop (Boerave, Provensestraat 8, Poperinge), Lamahieu (Kallestraat 33, Westvleteren), Derycke (Kappelestraat 54, Watou). De bezoeken gaan meestal gepaard met bezoek op het hopveld en met het volledig verhaal van het groeiproces, de oogst en de evolutie van het bedrijf. In elf streekrestaurants ook gaan lokale chefs aan de slag met hopscheuten. In de deelnemende restaurants die ook logies aanbieden kan je tot eind maart terecht voor een hopscheutenarrangement (www.toerismepoperinge.be).
Je kan ook via "Taste of Hop on Tour" van "Keurbroederschap De Witte Ranke" een prachtig uitgestippeld parcours (een dagervaring met de fiets) doorheen het Poperingse hoppeland volgen. De tocht van ongeveer 20 km combineert cultuur, gastronomie en ontspanning. Doen op 22 maart, 24 maart, 27 maart en 29 maart, er zijn twee startmomenten aan het Hopmuseum om stipt 9.30 of 10 uur en de kostprijs bedraagt 87 euro per persoon (inclusief bezoeken, culinaire menu's met hopscheuten, dranken, gidsbegeleiding en meer). Fietsen zijn niet inbegrepen; deelnemers dienen hun eigen fiets mee te brengen. Bij slecht weer kan de fiets vervangen worden door eigen vervoer.
Deelnemers dienen hun eigen fiets mee te brengen. Een groepsarrangement (65 euro) is te boeken in maart van dinsdag tot en met zaterdag.
Poperings Hopmuseum
Gasthuisstraat 71, 8970 Poperinge
+32 57 33 79 22
www.hopmuseum.be
hopmuseum@poperinge.be
OpenStreetMap
Toerisme Poperinge
Grote Markt 1 (Stadhuis), 8970 Poperinge
+32 57 34 66 76
www.toerismepoperinge.be
toerisme@poperinge.be
Als men brouwsel uit een ver of dichtbij verleden herinnert dan kunnen we met zekerheid zeggen dat de smaakevolutie een grote vooruitgang heeft bereikt. De vraag is echter of er mogelijkheid bestaat om nog beter te doen. Kunnen we alcoholvrij bier lekkerder maken? Hoe vermijden we kwaliteitsverlies als we bier langer bewaren? En wat zijn de mogelijkheden om glutenvrij bier te brouwen? Het zijn maar enkele van de uitdagingen waarvoor de onderzoekers van het "Innovatiecentrum voor Brouwerij & Fermentatie" (IBF) dagelijks mee bezig zijn.
Verleden jaar werd in samenwerking met UGent en HoGent het vernieuwde innovatiecentrum geopend met als een der doelen om tussen de gloednieuwe, glanzende ketels van Jessica De Clippeleer van de faculteit Bio-ingenieurswetenschappen honderduit over alle mogelijkheden om bier nóg beter te maken. Er is wel degelijk nood aan onderzoek om onze biertraditie op een nog hoger peil te brengen. Smaken veranderen, en de consument van nu heeft andere wensen dan die van vroeger. Bij het onderzoek wordt geluisterd naar de brouwers over nieuwe biertrends met een verruiming van het platform Alcohol- en Glutenvrijbier. Ook de context verandert: klimaatverandering kan een impact hebben op de beschikbaarheid en kwaliteit van gerst, er is de trend naar lokale productie, ... Dat vraagt dat brouwers zich aanpassen. Bovendien: "alles kan beter". Onze bieren zijn van topniveau, maar naarmate je ze langer bewaart gaat de smaak achteruit. Die houdbaarheid (eigenlijk smaakstabiliteit) is daarom een van de factoren die wij altijd meenemen in ons onderzoek.
Traditioneel wordt bier gebrouwen met gerstemout maar je kan ook andere granen als grondstof gebruiken. Een experiment toonde aan dat een basis van 60% gerstemout met lokaal geteelde granen als "éénkoorn, emmertarwe, khorasan, boekwijk quinoa, sorghum, amarant ook zeer goed functioneren. De test toonde aan dat deze brouwwijze na enkele maanden een hele smaakevolutie doormaakte, waarbij de chemische samenstelling de smaak erg beïnvloede.
Het bier met khorasan had een zachte, aangename smaak met subtiele toetsen van bloemen en bessen. Door de kleur deed het zelfs wat denken aan champagne. Een verrassend en heerlijk resultaat! Bij een toevoeging van 40% gaf elk graan het bier al een uitgesproken, karakteristieke smaak. Boekweit en sorgum hebben als bijkomende troef dat ze geen gluten bevatten.
Er werd ook geëxperimenteerd met alcohol vrij- en arme bieren die momenteel een belangrijke factor aan het spelen zijn in onze bierwereld. Toch is dit voor de meeste brouwers een uitdaging.
De meest gebruikte techniek is die waarbij de alcohol eerst gevormd wordt en pas achteraf verwijderd. Die vraagt wel extra apparatuur en energie-intensieve processen zoals destillatie of membraantechnologie, wat de productie duurder en minder efficiënt maakt in vergelijking met methoden waarbij alcoholvorming direct wordt beperkt.
Sommige brouwers beperken het alcoholgehalte door de gisting voortijdig te stoppen, zodat de gist niet alle suiker in alcohol kan omzetten. Helaas betekent dat ook dat de gist te weinig tijd heeft om een aantal ongewenste componenten weg te werken. Dat bier smaakt soms wat wortachtig. Welke verbetering er aan het licht kwam en de invloed van hop lezen jullie in de volgende BierBrief.
HOGENT | Geef de wereld het beste van jezelf - Hogeschool Gent
Universiteit Gent
Beste bier- en brouwliefhebbers tijdens mijn revalidatie heb ik mijn archief over het verhaal van enkel brouwerijen opgesnord en of aangepast, meestal met medewerking en goedkeuring van de bewuste biermakers. Wie een of meer van deze verhalen in zijn archief wil hebben moet gewoon een mailtje naar wacho@skynet.be. Moesten er nog ergens iets verkeerd of te weinig instaan a.u.b. graag melden zodat het kan worden aangepast.
Onze bierwereld raakt overspoeld door allerhande bierfestivals. Iedereen wil een graantje meepikken van het gezellig aanbod door de vele brouwerijen. Om een concreet overzicht te behouden kan je terecht bij de website Allesoverbier.be. Een initiatief van Pascal Mortier (die ook den BierBrief bij jullie thuis aflevert).
Hij is een foeder vol passie voor onze biercultuur en tevens een zeer professioneel web developer. De site combineert alle bierkennis alsook een zo goed al mogelijk overzicht van de bierfestivals. Ben je ook organisator van een bierfestival en wil je opgenomen worden in het overzicht op allesoverbier.be/agenda? Laat het ons weten via allesoverbier.be/meldpunt en we vullen de agenda zo snel mogelijk aan!
Mijn Brouwgenoten
Na de educatieve bierjagers is dit boek "Mijn brouwgenoten", het tweede boek van volksfiguur, bier(brief)schrijver en bierjager Freddy 'Wacho' Debels.
Opnieuw niet zo maar een boek dat zoveel mogelijk brouwers oplijst maar een persoonlijke selectie verhalen van de vele vrienden brouwers in Vlaanderen en België die 'Wacho' leerde kennen tijdens de afgelopen vier (vijf?) decennia bier omzwervingen en bierbrief vertellingen.
Opnieuw hebben mijn companen ende biermoatjes Professor Emeritus Denis De Keukeleire en (mijn rechtervoet) Kurt Decoene hun beste beentjes voor gezet en mij met raad en daad bijgestaan bij de realisatie van dit boek. Opnieuw met veel dank!
Het boek werd eind september 2023 gepresenteerd bij brouwerij Duvel-Moortgat.
Educatieve Bierjagers - Het verhaal van en over mensen met een passie voor de bierwereld
Dit boek, een uitdaging tussen de biergenoten Belinda Eelbode (Beer To Taste) en den Wacho (BierBrief), is geen traditionele uitgave over het bestaan van (of over vergane) bieren; Alle kasten en kelders zijn al overbevolkt. In dit boek komen enkel personen aan bod die aan de biercultuur bijdragen hetzij via media, lezingen, boeken, archieven.
Ook hier geen traditionele overzicht van mensen die volgens de auteur een belangrijke rol spelen in het bekend maken van het voortbestaan van onze Belgische biercultuur. Maar iedereen gepresenteerd naar eigen mogelijkheden en prestaties met een beetje een inkijk in het verleden van de bierjager zoals het door de persoon zelf werd aangereikt en uit zijn eigen levensarchief. Tussendoor werden de interviews afgewisseld met enkele leuke anekdotes en wist-je-datjes zodat alles lekker en vlot leesbaar blijft - meteen een meerwaarde in je boekenkast!
Veel dank aan mijn rechtervoet Kurt Decoene.
Educatieve Bierjagers werd uitgegeven in maart 2019.